Als verpleegkundige of verzorgende wil je één ding: mensen beter maken. In onze opleiding leren we daarbij vooral kijken naar de ziekte. Hoe herken je een ziekte? Hoe behandel je een ziekte? Hoe benader je een ziekte? Gaan we voor iemand zorgen, dan zijn we dus geneigd om ons te focussen op wat er mis is met iemand.
We proberen mensen te helpen zich minder ellendig te voelen door de ziekte te behandelen en hier extra uitleg over te geven. Maar daar zit vaak het probleem niet. Hoe belangrijk het ook is om als zorgprofessional te kijken naar wat een ziekte of aandoening inhoudt, het zegt niet zoveel over hoe iemand in het leven staat. Richten we ons alleen op ziekte, dan vergeten we de mens zelf.
Bouwen op het positieve
Een jaar terug ben ik in aanraking gekomen met positieve psychologie. Positieve psychologie kijkt naar wat iemands leven de moeite waard maakt. Je richt je op het geestelijke deel, op het welzijn en welbevinden van iemand. Je helpt mensen sterker te worden door hun aandacht en gedachtes te richten op het positieve in hun leven. Het doel is om meer voldoening uit het leven te halen. Werk je vanuit de positieve psychlogie, dan stel je de vraag: wat gaat er nu goed met de mensen?
Dat wil niet zeggen dat er geen ruimte is voor negatieve gedachtes of belevingen. Die mogen er ook zijn. Maar het verschil met hoe we gewend zijn zorg te leveren, is dat we de sterke en positieve kanten in iemands leven naast de zwaktes zetten. Zo kunnen we het slechte repareren en tegelijkertijd bouwen op de beste dingen in het leven.
Flow
Bouwen vanuit het positieve heeft alles te maken met ‘flow’. Flow is een toestand van volledig opgaan in een bezigheid. Het wordt gekenmerkt door intense concentratie, verlies van zelfbewustzijn, een gevoel van volledig uitgedaagd worden en het gevoel dat de tijd vliegt. Bij flow komt de motivatie vanuit iemand zelf. Het voelt prettig en lonend, en is sterk gerelateerd aan creatieve inzichten. Tijdens momenten van flow zijn mensen met iets bezig zijn dat hun leven de moeite waard maakt.
Als verpleegkundige of verzorgende is het je taak om de flow te versterken. Ga je mee in de flow van de mensen die je verzorgt of verpleegt, dan kost dat jullie beiden weinig energie en help je mensen hun doel te behalen. Dat doel kan heel persoonlijk zijn. Het zijn vooral kleine dingen, die vaak helemaal niet gerelateerd aan het ziekteproces of aan de aandoening die iemand heeft. Denk bijvoorbeeld aan een een vrijwilliger die samen boodschappen doet of dansles in aangepaste vorm. Maar het helpt mensen wel weer actief worden en zelf met oplossingen komen voor dagelijkse problemen. Het negatieve beeld van ziek zijn komt zo meer op de achtergrond.
Samen met je cliënten ga je op zoek naar zingeving. Je moedigt ze aan om de goede dingen na te streven en daarmee regelmatig flow te bereiken. Op die manier werken jullie aan wat echt van waarde is voor hen, zijn doelen sneller behaald en neem je vanzelf de achterliggende problemen die soms kunnen spelen bij ziektes of aandoeningen mee. De aandacht wordt verlegd naar fijne momenten voor de mensen zelf.
Zo krijg je als verzorgende of verpleegkundige zorg die doelmatiger én meer persoonsgericht is!
